Sociale Innovatie

 

Maatschappelijke uitdagingen beantwoorden

Met de conceptnota 'Innovatiecentrum Vlaanderen' wil de Vlaamse Regering via innovatie belangrijke maatschappelijke uitdagingen op het vlak van economische activiteit en duurzame, gediversifieerde tewerkstelling het hoofd bieden. “Uitdagingsgedreven” innovatie is een manier om het wetenschaps- en innovatiebeleid te stroomlijnen via inventieve, multidisciplinaire en systematische oplossingen.

Door koppeling van wetenschappelijke en technologische sterktes met de grote maatschappelijke en economische uitdagingen ontstaan multidisciplinaire innovatieknooppunten. Een treffend voorbeeld: wetenschappelijk onderzoek rond materialen kan leiden tot goedkopere woningisolatie waardoor ook minder bemiddelde personen hun woning kunnen isoleren, met minder verwarmingskosten, lagere milieuvervuiling en meer budgettaire ruimte voor een gezondere levensstijl tot gevolg. 

Sociale Innovatie

In 2012 concretiseerden we het beleid rond sociale innovatie via specifieke instrumenten die (in 2013) een effectieve uitvoering zullen krijgen. In het voorjaar 2012 schreven we een overheidsopdracht uit voor een studie over de ontwikkeling van een ondersteuningsstructuur voor sociale innovatie in Vlaanderen. De studie definieerde sociale innovatie als elke innovatie die:

  • structureel gericht is op het invullen van een maatschappelijke behoefte (maatschappelijke uitdaging), zoals het aanpakken van de multidimensionale maatschappelijke problemen van de meest kwetsbare groepen in de samenleving;
  • en een nieuw of significant verbeterd product (product en/of dienst), proces, marketingmethode en/of organisatiemodel bevat.

Sociale innovatie beoogt dus structurele veranderingen voor maatschappelijke behoeften.

Aan de hand van een aantal voorbeelden verduidelijkt de studie ook wat sociale innovatie niet is en beschrijft de verschillende groepen van belanghebbenden: het middenveld, het bedrijfsleven, kapitaalverschaffers en buitenlandse voorbeelden van sociale innovatie. Vervolgens werkten we een aantal strategische doelstellingen verder uit vanuit een specifieke diensteninnovatiebenadering. Daarbij schetste de studie een aantal instrumenten en mogelijke pistes om de ondersteuningsstructuur te financieren met een raming van de nodige budgetten.

Dit vormde de basis voor twee besluiten van de Vlaamse Regering:

  1. De eenmalige "Oproep Sociale Innovatie" capteert sociaal innovatieve ideeën uit het veld om ze verder te verrijken en uit te werken. Aan de hand van een impactanalyse, worden projecten geselecteerd met een duidelijk aantoonbaar positief effect, die later eventueel in aanmerking komen voor een vervolgtraject via de Sociale Innovatiefabriek of het IWT-KMO-programma.
  2. De "Sociale Innovatiefabriek" wil krachten van bedrijven en maatschappelijke organisaties bundelen om sociaal ondernemerschap en sociale innovatie te ondersteunen en promoten. Maatschappelijke organisaties en bedrijven die een model zoeken om meer sociale waarden te integreren staan hier centraal. Deze doelgroepen worden gesensibiliseerd om innovatiestudies of -projecten uit te voeren die resulteren in marktklare, duurzame, sociale innovatie.

Het beleid betreffende Sociale Innovatie zal in 2013 meer en meer concrete vorm krijgen door de oproep met de daaruit voortvloeiende projecten, en de opstart van de sociale innovatiefabriek.